ได้ไปร่วมงานถ่ายทอดเทคโนโลยีปุ๋ยสั่งตัดที่ จ.สระบุรี ผลงานของสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ...ดูจากจำนวนผู้เข้าร่วมงาน เกษตรกรเริ่มให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มากกว่าแต่ก่อน มีเกษตรกรทั้งจาก จ.สระบุรี และจังหวัดอื่นเข้ามาดูงานจำนวนมาก
อาจเพราะการเก็บข้อมูลจากชาวนาที่ใช้จริง ปุ๋ยสั่งตัดช่วยลดต้นทุนการผลิตไร่ละ 1,382 บาท ผลผลิตเพิ่มขึ้นไร่ละ 118 กก. กำไรเพิ่มขึ้นไร่ละ 2,208 บาท...จนกลายเป็นที่รู้ “ลดค่าปุ๋ย 50%”
นั่นเพราะ พืชได้ธาตุอาหารถูกชนิด ในวิธีการ เวลา ปริมาณที่เหมาะสม ไม่ใช่สูตรตายตัวอย่างที่เคยใช้มา เสมือนคนกินอาหารถูกสัดส่วน สุขภาพก็แข็งแรง ไม่ล้มป่วยง่าย
หัวใจหลักของปุ๋ยสั่งตัด อยู่ที่การวิเคราะห์ดิน ให้รู้ว่าดินขาดธาตุอาหารอะไร หรือมีธาตุอาหารใดมากเกิน แล้วจัดปุ๋ยให้ตรงกับสภาพพื้นที่นั้นๆ
แม้เครื่องไม้เครื่องมือวิเคราะห์สภาพดิน ถูกพัฒนาขึ้นให้ใช้ระดับภาคสนามได้แล้ว ไม่ต้องส่งตรวจระดับแล็บเหมือนเมื่อก่อน เกษตรกรทำได้ด้วยตัวเองแทบจะทุกขั้นตอน
แต่ปัญหาหลักยังคงมีอยู่ เป็นต้นว่าการเก็บตัวอย่างดิน ที่ต้องใช้จอบขุดลึกได้ระดับที่กำหนด (พืชแต่ละชนิดขุดลึกไม่เท่ากัน) ทั่วทั้งแปลง 15-20 จุด ต้องขุดแบบสลับฟันปลา...เป็นเรื่องค่อนข้างยุ่งยาก และเกษตรกรส่วนใหญ่ยังทำผิดวิธี
นอกจากจะไม่ทำตามขั้นตอน บางคนไม่มีเวลาทำกันแบบง่ายๆ แต่ตักหน้าดินขึ้นมา ทำให้วิเคราะห์ดินผิดพลาด กลายเป็นเพิ่มต้นทุนเข้าไปอีก
อีกปัญหาคือ การบริหารจัดการหลังได้ค่าวิเคราะห์ดินมาแล้ว ส่วนใหญ่ทำแบบต่างคนต่างทำ ไม่มีเจ้าภาพ ทำให้ต้นทุนซื้อแม่ปุ๋ยสูง
เหล่านี้เป็นปัญหาหลักที่แก้ได้ไม่ยาก แค่รวมกลุ่ม ยิ่งเป็นสหกรณ์ วิสาหกิจชุมชนอยู่แล้ว ยิ่งง่ายขึ้น หรือหากได้ อบต.องค์กรท้องถิ่น เข้ามาเป็นเจ้าภาพ คอยช่วยเก็บตัวอย่างดิน ต่อรองซื้อแม่ปุ๋ยราคาถูก ก็ยิ่งดี...เป็นเสียงเรียกร้องของเกษตรกร ที่อยากให้ อบต.ออกหน้ามาช่วยบ้าง.