สัมพันธ์ เย็นวารี เกษตรกรปลูกข้าวโพด จ.นครราชสีมา

ตัวอย่างแรกของความสำเร็จของโครงการ “ การจัดการธาตุอาหารเฉพาะพื้นที่ในการเพิ่มมาตรฐานชีวิตของเกษตรกรคือ ตัวอย่างของ นายสัมพันธ์ เย็นวารี เกษตรกรผู้นำจากจังหวัดนครราชสีมา เมื่อปี 2544 กรมส่งเสริมการเกษตรได้สนับสนุนให้นักวิจัยของโครงการวิจัยฯ อบรมเกษตรกร 200 คน และเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร 200 คน จาก 10 จังหวัดที่ปลูกข้าวโพด นายสัมพันธ์ เย็นวารี (ภาพที่ 1) 

ภาพที่ 1

เป็นเกษตรกรคนหนึ่งในจำนวน 200 คน ที่ได้รับการฝึกอบรมเรื่องการจัดการธาตุอาหารเฉพาะพื้นที่สำหรับข้าวโพด ในปี 2545-2547 องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ ได้สนับสนุนให้มีการขยายผลของโครงการนี้โดยให้อบรมเกษตรกรผู้นำ 100 คน เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร 20 คน ใน 4 จังหวัดที่เป็นแหล่งปลูกข้าวโพดที่สำคัญของประเทศไทย ในช่วงนี้เราได้ใช้ หลักกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันเป็นเทคนิคในการเพิ่มขีดความสามารถของเกษตรกร และคัดเลือกเกษตรกรผู้นำ 67 คน นายสัมพันธ์ เย็นวารี เป็นคนหนึ่งที่ได้รับคัดเลือกจากเกษตรกรผู้นำ จำนวน 67 คน เราได้สังเกตว่า นายสัมพันธ์ มีความเฉลียวฉลาด และว่องไวในการเรียนรู้ และอภิปรายปัญหาต่างๆ ระหว่างการฝึกอบรม นายสัมพันธ์ เย็นวารี มีความรู้ในเรื่องของการผลิตเมล็ดพันธุ์มาก่อน นายสัมพันธ์ได้กลับไปวิจัยในไร่นาของเขาเอง ในเรื่องต่างๆ ที่เรียนรู้จากการฝึกอบรม เช่น ศึกษาระยะการปลูกข้าวโพด การปรับปรุงดินโดยใช้พืชตระกูลถั่ว การผสมพันธุ์ที่ให้ผลผลิตสูง เป็นต้น 

เราได้ประชุมกับเกษตรกรผู้นำเหล่านี้จำนวน 5-6 ครั้ง ในช่วงปี 2545-2547 นายสัมพันธ์ ไม่เคยขาดการประชุมแม้แต่ครั้งเดียว เพราะนายสัมพันธ์พูดว่าได้เรียนรู้สิ่งต่างๆ มากมายจากการประชุม นายสัมพันธ์ ขี่มอเตอร์ไซต์ จากบ้านที่วังน้ำเขียวมาประชุมที่ศูนย์วิจัยข้าวโพด ข้าวฟ่างแห่งชาติ ซึ่งเป็นระยะทางที่ไกลมากในครั้งแรกๆ ของการประชุม จากการวิจัยด้วยตัวของเขาเอง การผลิตข้าวโพดของนายสัมพันธ์ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ผลผลิตเพิ่มขึ้น ต้นทุนลดลง กำไรมากขึ้น (ภาพที่ 2) เนื่องจากมีการใช้พืชตระกูลถั่วบำรุงดิน และมีการจัดการต่างๆ ที่ดีขึ้น 

ภาพที่ 2

นอกจากนั้นสิ่งที่นายสัมพันธ์ และเกษตรกรคนอื่นๆ ได้รับความรู้เพิ่มเติม คือเรื่องการพึ่งตนเอง ภูมิปัญญาท้องถิ่น การให้อำนาจเกษตรกรเป็นผู้ตัดสินใจในการเลือกการผลิตพืช การสร้างเครือข่าย ทำให้ครอบครัวของนายสัมพันธ์ และเกษตรกรคนอื่นๆ มีฐานะดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด หนี้สินลดลง ในปี 2547 เราสังเกตเห็นว่านายสัมพันธ์เดินทางมาประชุมโดยใช้รถปิคอัพ ปีถัดมานายสัมพันธ์ใช้รถเก๋งโตโยต้า เป็นพาหนะในการเดินทางมาประชุม และมีที่ดินเพิ่มขึ้นอีก 100 ไร่ ปี 2549 ซื้อรถไถ 1 คัน และรถ ปิคอัพอีก 1 คัน นอกจากนี้นายสัมพันธ์ยังได้ดำเนินการผลิตผักปลอดสารพิษส่งต่างประเทศ

ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ได้เชิญให้นายสัมพันธ์เป็นวิทยากรสอนเกษตรกรคนอื่นๆให้วิเคราะห์ดินก่อนใส่ปุ๋ย และผสมปุ๋ยใช้เองในระยะ 2 ปีที่ผ่านมา ปัจจุบันนายสัมพันธ์เป็นนายกชมรมชาวไร่ข้าวโพดแห่งประเทศไทย มีสมาชิกประมาณ 5,000 คน จากหลายๆ จังหวัด

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมจากคุณสัมพันธ์ได้ที่ โทร. 085-774-6410