วิกฤติปุ๋ย​แพง คน​ไทย​ใช้​ปุ๋ย​ไม่​คุ้ม​เงิน

น้ำมัน​แพง...ปุ๋ย​แพง จาก​ปุ๋ย​ยูเ​รี​ย สูตร 46-0-0 ราคา​อยู่​ที่​ตัน​ละ 11,000 บาท ขยับ​ขึ้น​เป็น 13,410-14,210 บาท...ปุ๋ย​สูตร 15-15-15 จาก​ตัน​ละ 14,000 บาท ขยับ​เป็น 15,671-16,342 บาท...ปุ๋ย​สูตร 16-20-0 จาก​ตัน​ละ 11,500 บาท ขยับ​ขึ้นเป็น​ตัน​ละ 12,345-13,839 บาท

ปุ๋ย​แพง...พืช​ผัก​อาหาร​ใน​การ​ดำรง​ชีวิต​ ต่างๆพลอย​มี​ราคา​แพง​ตาม​ไป​ด้วย ด้วย​ปุ๋ย​เป็น​ปัจจัย​พื้นฐาน​ใน​การ​ผลิต​อาหาร​ทุก​ชนิด ไม่​เว้น​เนื้อ​สัตว์ เพราะ​ต้อง​พึ่ง​ปุ๋ย​เพาะ​ปลูก​พืช​มา​ทำ​อาหาร​เลี้ยง​สัตว์

“แนวโน้ม​ใน​อนาคต​ปุ๋ย​จะ​มี​ราคา​แพง​ขึ้น​ไป​อีก เนื่อง​มา​จาก​หลาย​ปัจจัย หนึ่ง​นั้น ปุ๋ย​บาง​ส่วน ปุ๋ย​ยูเ​รี​ย หรือปุ๋ย​ไนโตรเจน (N) ซึ่ง​เป็น 1 ใน 3 ของ​ปุ๋ย​ตัว​หลัก ผลิต​มา​จาก​ก๊าซ​ธรรมชาติ ที่​นับ​วัน​จะ​มี​ราคา​แพง​ขึ้น​ตาม​ราคา​น้ำมัน

น้ำมัน​มี​ราคา​แพง​ขึ้น การ​เพาะ​ปลูก​พืช​เพื่อ​ผลิต​พลังงาน​ทดแทน​มี​มาก​ขึ้น ความต้องการ​ใช้​ปุ๋ย​จะ​มี​เพิ่ม​ขึ้น ประกอบ​กับ​ประชากร​โลก​เพิ่ม​มาก​ขึ้น ความต้องการ​อาหาร​เพิ่ม​ขึ้น ความต้องการ​ใช้​ปุ๋ย​ก็​จะ​เพิ่ม​เป็น​เงาตามตัว ใน​ขณะ​ที่​ปุ๋ย​ตัว​หลัก​อีก 2 ตัว ฟอสเฟต (P) กับ​โปแตสเ​ซี​ยม (K) ได้​มา​จาก​การ​ขุด​แร่​ที่​อยู่​ใน​ดิน​นับ​วัน​จะ​ร่อยหรอ​หมด​ไป​เรื่อยๆ ราคา​ปุ๋ย​เลย​ขยับ​ขึ้น​ไม่​หยุด

แต่​ปัญหา​ที่​น่า​กังวล​สำหรับ​ บ้าน​เรา​ก็​คือ เรา​ผลิต​ปุ๋ย​เอง​ไม่ได้ ต้อง​พึ่ง​พา​การ​นำ​เข้า​จาก​ต่าง​ประเทศ​อย่าง​เดียว ราคา​ปุ๋ย​อยู่​ใน​มือ​พ่อค้า ประเทศ​ผู้​ผลิต​ปุ๋ย นอกจาก​เรา​จะ​พึ่ง​พา​ปุ๋ย​ของ​ตัว​เอง​ไม่ได้ การ​ใช้​ปุ๋ย​ใน​บ้าน​เรา​ก็​ใช้​กัน​แบบ​ฟุ่มเฟือย ใช้​มาก​เกิน​ความ​จำเป็น​ซะ​อีก

ต่อ​ไป​การ​เพาะ​ปลูก​ผลิต​อาหาร​ ของ​บ้าน​เรา​จะ​ไป​ขาย​แข่ง​สู้​กับ​ใคร​ได้ วัน​นี้​เวียดนาม​สามารถ​ขาย​ข้าว​แข่ง​เอาชนะ​เรา​ได้ ขาย​ข้าว​ได้​ใน​ราคา​ตัน​ละ 3,000 บาท แม้​จะ​อ้าง​ว่า​เวียดนาม​ขาย​ได้​ถูก​เพราะ​ค่า​แรง​ต่ำ แต่​ค่า​แรง​นั้น​ไม่​ใช่​ปัจจัย​เดียว​ที่​ทำให้​ขาย​ข้าว​ได้​ถูก ปุ๋ย​เป็นต้น​ทุน​ผลิต​อีกอย่าง​ที่​จะ​มอง​ข้าม​ไม่ได้ และ​เวียดนาม​ได้​มอง​ไกล​ไป​ข้าง​หน้า เตรียม​การ​เอาชนะ​ไทย ถึง​ขั้น​ไป​ลงทุน​ทำ​โรง​งาน​ผลิต​ปุ๋ย​ฟอสเฟต เอา​แร่​ฟอสเฟต​มา​จาก​ประเทศ​โมร็อกโก 

แต่​เรา​นั้น​เกษตรกร​พึ่ง​ พา​แต่​ปุ๋ย​นำ​เข้า​แล้ว​ยัง​มี​ต้นทุน​ใน​การ​ใช้​ปุ๋ย​สูง​มาก สูง​เกินไป​เพราะ​ใช้​ปุ๋ย​ไม่​เป็น ทั้งที่​ปุ๋ย​ทุก​เม็ด​ที่​คน​ไทย​หว่าน​ลง​ไป​นั้น เป็น​เงิน​ที่​เรา​ต้อง​ประเคน​ไป​ให้​ต่าง​ประเทศ​ทั้งสิ้น แต่​กลับ​ได้​ผลลัพธ์​ไม่​คุ้มค่า​ราคา​ปุ๋ย​ที่​จ่าย​ไป”

ศ.ดร.​ทัศนีย์ อัตตะนันทน์ ที่​ปรึกษา​อธิการบดี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เปิด​ประเด็น​ปัญหา​การ​ใช้​ปุ๋ย​ของ​ไทยใช้​ฟุ่มเฟือย​มาก​เกิน​ความต้องการ​ของ​พืช ไม่​เพียง​จะ​ทำให้​ต้นทุน​ใน​การ​เพาะ​ปลูก​พืช​เพิ่ม​มาก​ขึ้น​เท่านั้น ยัง​ทำให้​ต้นทุน​เรื่อง​ยา​ฆ่า​แมลง​เพิ่ม​ตาม​ขึ้น​มา​อีก​ด้วย

เพราะการ​ใส่​ปุ๋ย​มาก​เกินไป อย่างปุ๋ย​ยูเ​รี​ย​ที่​ชาว​นา​ใช้​มาก​ที่สุด ใส่​มาก​ไป​ส่ง​ผล​ให้​ต้น​ข้าว​อวบ​อ้วน​แต่​อ่อนแอ ต้น​ข้าว​ล้ม​ง่าย และ​ต้น​ข้าว​ที่​อวบ​อ้วน​ยัง​จะ​เป็น​อาหาร​อัน​โอชะ​ให้​ศัตรู​ต้น​ข้าว​ มา​กัด​กิน​ได้​อย่าง​เอร็ด อร่อย...เพลี้ย​กระโดด​สี​น้ำตาล​ระบาด​กัน​มาก​ก็​เพราะ​สาเหตุ​นี้

นอกจาก ​เท่านั้น ยัง​ส่ง​ปัญหา​ต่อ​สิ่งแวดล้อม สุขภาพ​อนามัย​ของ​เกษตรกร​เอง​อีก​ด้วย เพราะ​ใช้​ปุ๋ย​มาก​เกิน ต้อง​ใช้​ยา​ฆ่า​แมลง ​มา​กตาม...สาร​เคมี​ที่​ใส่​ลง​ไป​ใน​ไร่​นา​จะ​ตกค้าง​ไหล​ซึม​ลง​ไป​ปน​ เปื้อน​น้ำ​ใต้ดิน และ​ไหล​ลง​แหล่ง​น้ำ​ธรรมชาติ​ต่างๆอีก​ต่างหาก

ในทาง​กลับ​กัน​ใช้​ปุ๋ย​ไม่​ถูก ใส่​ปุ๋ย​บาง​ตัว​น้อย​ไป เช่น ใส่​ปุ๋ย​โปแตสเ​ซี​ยม (K) น้อย​ไป เพราะ​ชาว​นา​ใส่​ปุ๋ย​โดย​ไม่​รู้​ว่า​คุณภาพ​ดิน​ของ​ตัว​เอง​เป็น​ อย่างไร ขาด​ธาตุ​อาหาร​ตัว​ใด​มาก​น้อย​แค่​ไหน เนื่องจาก​เคย​ชิน​กับ​การ​ใส่​แต่​ปุ๋ย​สูตร 16-20-0 ปุ๋ย​ตัว K ไม่ค่อย​ใส่​กัน จึง​ทำให้​ เมล็ด​ข้าว​ลีบ...ปัญหา​นี้​มี​มาก​ใน​ภาค​อีสาน เพราะ​ดิน​ไม่​ดี เป็น​ดิน​ทราย​ที่​ขาด​โปแตสเ​ซี​ยม ไม่​เหมือน​ดิน​เหนียว ดิน​ดำ จะ​มี​โปแตสเ​ซี​ยม​เยอะ ไม่​จำเป็น​ต้อง​ใส่​ปุ๋ย​ตัว K ก็ได้

“ปัญหา​หลัก​เรื่อง​ปุ๋ย​ใน​บ้าน​เรา เกษตรกร​ยัง​คง​ใช้​วิธี​แบบ​ทำ​ตาม​กัน​มา ไม่ได้​เอา​วิชาการ​ใช้​เลย การ​ใส่​ปุ๋ย​ที่​มี​การ​ทำ​กัน​ออก​มา​ขาย​หลาย​สูตร ก็​ใส่​กัน​แบบ​ลอง​ผิด​ลอง​ถูก หรือ​ไม่​ก็​ทำ​ตาม​ที่​เขา​ว่า​กัน​มา โดย​ไม่​รู้​ว่า ที่ดิน​จะ​ทำ​การ​เพาะ​ปลูก​นั้น ขาด​ธาตุ​อาหาร​อะไร​บ้างไม่​เคย​รู้​ว่า ดิน​แต่ละ​ประเภท แต่ละ​พื้นที่​มี​ธาตุ​อาหาร​ไม่​เหมือน​กัน และ​มี​ความต้องการ​ปุ๋ย​ไม่​เท่า​กัน

จะ​ปลูก​พืช​ใส่​ปุ๋ย​ให้​ได้​ผล​คุ้ม​กับ​เม็ด​เงิน เกษตรกร​จำเป็น​ต้อง​เอา​วิชาการ​มา​ใช้​ด้วย ถึง​จะ​ปลูก​พืช​ได้​แบบ​มืออาชีพ อนาคต​เกษตรกร​ไทย​ถึง​จะ​ผลิต​อาหาร​ขาย​แข่ง​กับ​ประเทศ​อื่น​ได้ ไม่​ใช่​ทำ​กัน​แบบ​ตาม​มี​ตาม​เกิด​เหมือน​ใน​อดีต”

หนทาง​ที่​จะ​แก้​ปัญหา​นี้ ศ.​ทัศนีย์ บอก​ว่า เกษตรกร​ต้อง​ใช้ “ปุ๋ย​สั่ง​ตัด”...ก่อน​จะ​ลงมือ​เพาะ​ปลูก เกษตรกร​ต้อง​สำรวจ​ตรวจ​วัด​ที่ดิน​ของ​ตัว​เอง​เสีย​ก่อน​ว่า มี​ธาตุ​อาหาร​หลัก 3 ตัว (N-P-K) มากน้อย​แค่​​แค่​ไหน

โดย​เกษตรกรให้​หมอ​ดิน​เก็บตัว​อย่าง ส่ง​ไป​ให้​กรม​พัฒนาที่ดิน หรือสถาบัน​การ​ศึกษา​ทางการ​เกษตร​ต่างๆ ช่วย​วิเคราะห์​ให้​ได้ แต่​ถ้า​ไม่​อยาก​เสีย​เวลา​รอ​ผล​วิเคราะห์​ที่​ชักช้า​เนิ่นนาน อาจ​ใช้ “ชุด​ตรวจสอบ N-P-K ใน​ดิน​แบบ​รวดเร็ว” ที่ ศ.​ทัศนีย์ และ​คณะได้​ประดิษฐ์​ขึ้น​มา​ก็ได้

เมื่อ​รู้​ว่าที่​ดิน​ของ​ตัว​เอง​มี​ธาตุ​อาหาร​มาก​น้อย​แค่​ไหน จาก​นั้น​ก็​สั่ง​ปุ๋ย​ให้​ได้​ขนาด​ที่​เหมาะสม​กับ​คุณภาพ​ของ​ดิน​ที่​จะ​เพาะ​ปลูกและ​จาก​การ​นำ “ปุ๋ย​สั่ง​ตัด” ไป​ทดลอง​ใช้​ใน​พื้นที่​ต่างๆ ปรากฏ​ว่า ไม่​เพียง​ช่วย​ให้​เกษตรกร​ลด​ต้นทุน​ค่า​ซื้อ​ปุ๋ย​ได้​แล้ว ยัง​ทำให้​ผล​ผลิต​เพิ่ม​ขึ้น​อีก​ต่างหากอย่างปี 2553 ผู้​นำ​เกษตรกร​ใน​เขต​ชลประทาน ต.​ห้วย​ขมิ้น อ.​หนอง​แค จ.​สระบุรี ได้​นำ​เทคโนโลยี​ปุ๋ย​สั่ง​ตัดไป​ใช้​กับ​นา​ข้าว​ใน​พื้นที่ 571 ไร่ ปรากฏ​ว่า...จาก​เดิม​ที่​เคย​จ่าย​ค่า​ปุ๋ย 969 บาท​ต่อ​ไร่...ค่า​ปุ๋ย​ลด​ลง​มา​เหลือ​แค่ 463 บาทต่อ​ไร่...จ่าย​น้อย​ลง​ไร่​ละ 506 บาท ใน​ขณะ​ที่​ผล​ผลิต เดิม​ใช้​ปุ๋ย​ตาม​ความ​เคย​ชิน​ได้​ข้าว​ไร่​ละ 750 กก. แต่​พอใช้​ปุ๋ย​สั่ง​ตัด​ได้​ผล​ผลิต​เพิ่ม​มา​เป็น​ไร่​ละ 925 กก. เพิ่ม​ขึ้น​มา 175 กก.​ต่อ​ไร่ ที่​สำคัญ​ใช้​ปุ๋ย​ตาม​สั่ง​ต้น​ ข้าว​แข็ง​แรง ค่า​สาร​เคมี​กำจัด​ศัตรู​พืช​ที่​ต้อง​จ่าย​ไร่​ละ 300 บาท ไม่​ต้อง​ควัก​จ่าย​อีก​ต่างหาก

ไม่​เพียง​ใช้ได้​ผล​กับข้าว พืช​อื่นๆ ก็​ใช้ได้​ผล...นำ​ไป​ใช้​กับ​การ​ปลูก​ข้าวโพด ใน​พื้นที่ 4 ตำบล​ของ อ.​นคร​ไทย จ.​พิษณุโลก จาก​เดิม​เคย​จ่าย​ค่า​ปุ๋ย 1,170 บาท​ต่อ​ไร่ ใช้​ปุ๋ย​สั่ง​ตัด ค่า​ปุ๋ย​เหลือ​แค่​ไร่​ละ 925 บาท รายจ่าย​ลด​ไป​ไร่​ละ 245 บาท ผล​ผลิต​ใช้​ปุ๋ย​แบบ​เก่า​ได้​ข้าวโพด​ ไร่​ละ 1,345 กก. ใช้​ปุ๋ย​สั่ง​ตัด​ได้​ผล​ผลิต​เพิ่ม​มา​เป็น​ไร่​ละ 1,577 กก.​ได้​ผล​ผลิต​เพิ่ม ไม่​มากมาย​แค่​ไร่​ละ 232 กก.

แต่​บอก​ไว้​ก่อน​ปุ๋ย​สั่ง​ตัด​นี่...ไม่​เหมือน​โครงการ​ปุ๋ย​ลด​ต้นทุน​ของ​รัฐบาล ที่​รัฐบาล​กำลัง​ทำ​นั้น เป็น​ปุ๋ย​เสื้อ​โหล...วิเคราะห์​ดิน​แบบ​กว้างๆ หยาบๆ เลย​ได้​เสื้อ​โหล เสื้อ​ขนาด​เดียวกัน​ใส่​ได้​หลาย​คนไม่​ เหมือน​ปุ๋ย​สั่ง​ตัด...ตรวจ​วิเคราะห์​ดิน​แบบ​ละเอียด ที่ดิน​ใคร​ที่ดิน​มัน เลย​ได้​เสื้อ ได้​สูตร​ปุ๋ย​พอดี​เฉพาะตัว​ใน​แบบ​ของ​ใคร​ของ​มัน

ความ​ชัวร์ ความ​แม่นยำ​ใน​การ​ให้​ปุ๋ย...ย่อม​ต่าง​กัน

ที่มา : นสพ.ไทยรัฐ

ฉบับวันที่ 26 พฤษภาคม 2554